“Voor wie schrijf je eigenlijk?”
“Eh… voor mensen die geïnteresseerd zijn in mijn onderwerp.” Of: “Voor iedereen die worstelt met hetzelfde als waar ik over schrijf.”
Klinkt logisch. Maar het werkt niet.
Je hebt content nodig om je boodschap over te brengen. Maar schrijven voor “iedereen” is schrijven voor niemand. Voor wie schrijf je dan wél? En hoe bepaal je dat?
Want stel je schrijft voor de verkeerde doelgroep. Dan praat je in feite tegen een lege zaal. Je content mist zijn doel. Je boodschap komt niet aan. En je vraagt je af waarom niemand reageert.
Of erger nog: je wéét niet eens of je voor de juiste doelgroep schrijft. Hoe check je dat? Hoe weet je of je de juiste mensen bereikt?
Het probleem zit niet in wat je zegt, maar tegen wie je het zegt. “Iedereen” is niet je doelgroep. “Mensen die geïnteresseerd zijn in…” is geen doelgroep. Het zijn categorieën. Brede verzamelnamen voor mensen die je niet kent.
En als je mensen niet kent, kun je niet tegen hen praten. Dan praat je tegen niemand. En niemand luistert naar niemand.
Tijd om van dat vage idee concrete mensen te maken. Mensen die je voor je ziet. Die je boodschap herkennen, voelen en waar actie op ondernemen. Want pas dan gebeurt er iets met je content.
Waarom vaag niet werkt (en waarom je het toch doet)
“Iedereen kan mijn product gebruiken!” Herkenbaar? Ik snap het. Je wilt niemand uitsluiten. Maar door niemand uit te sluiten, sluit je eigenlijk iedereen uit.
Hier gebeurt het: je schrijft voor “sportliefhebbers” en eindigt met teksten die zowel voor de doorgewinterde marathonloper als voor de beginnende wandelaar zouden moeten kloppen. Resultaat? Niemand voelt zich echt aangesproken.
De doorgewinterde loper denkt: “Dit is te basic voor mij.” De beginnende wandelaar denkt: “Dit is te intimiderend.”
Je boodschap verdrinkt in de massa omdat je probeert elke doelgroep die er maar kan zijn, tegelijk te bereiken.
De Microscoopmethod: Van breed naar raak
Tijd voor een andere aanpak. Ik noem het de Microscoopmethod – van breed naar specifiek, laag voor laag.
Laag 1: Je brede categorie
Start met wat je al weet. “Mensen die willen afvallen”, “ouders”, “ondernemers”, “kookliefhebbers”. Dat is je uitgangspunt, niet je eindpunt.
Laag 2: Demografische filter
Voeg leeftijd, levensfase, inkomen toe. Niet om te discrimineren, maar om te focussen. “Mensen die willen afvallen” wordt “vrouwen tussen 35-45 die willen afvallen”.
Laag 3: Situationele filter
Wat is er aan de hand in hun leven? “Vrouwen tussen 35-45 die na hun zwangerschap hun oude gewicht terug willen maar worstelen met de tijd en energie.”
Laag 4: Gedragsfilter
Hoe pakken ze dingen aan? “Vrouwen tussen 35-45 die na hun zwangerschap hun oude gewicht terug willen, praktische oplossingen zoeken (geen extreme diëten) en bereid zijn om te investeren in hun gezondheid.”
Laag 5: De emotionele trigger
Wat drijft hen echt? “Vrouwen tussen 35-45 die na hun zwangerschap hun oude gewicht terug willen, zich op dit moment onzeker voelen over hun lichaam, praktische oplossingen zoeken en zich weer sterk en energiek willen voelen.”
Zie je het verschil? Van “mensen die willen afvallen” naar een specifieke persoon die je bijna voor je ziet.
De vertaalslag: Van doelgroep naar tone-of-voice
Nu wordt het interessant. Je hebt je doelgroep, maar hoe praat je tegen hen?
Stap 1: Ontdek hun taalgebruik
Ga naar plekken waar ze zich uiten. Facebook-groepen, LinkedIn-discussies, Instagram-reacties, forums. Hoe praten ze over hun uitdagingen? Welke woorden gebruiken ze?
Voorbeeld: Doorgewinterde ondernemers praten anders dan startende ondernemers. “Ik moet mijn conversieratio optimaliseren” versus “Ik krijg te weinig klanten uit mijn website.”
Stap 2: Analyseer hun platform-gedrag
Waar hangen ze rond en hoe gedragen ze zich daar?
- LinkedIn: professioneel, resultaatgericht, directe tone
- Instagram: visueel, persoonlijk, emotioneel
- Facebook: gemeenschapsgevoel, delen van ervaringen
- TikTok: casual, authentiek, humor
Stap 3: Vind hun frustraties
Wat houdt hen ’s nachts wakker? Deze frustraties zijn je ingang voor je content.
“Ik weet dat je urenlang naar je lege Instagram-feed staart, niet wetend wat je moet posten. Dat gevoel van ‘iedereen lijkt het te snappen behalve ik’. Herkenbaar?”
Stap 4: Ontdek hun beslissingsproces
Nemen ze impulsieve beslissingen of denken ze er weken over na? Willen ze alle details of juist een snel overzicht?
- Analytische types: cijfers, onderzoek, stap-voor-stap
- Emotionele types: verhalen, gevoel, visuele voorbeelden
- Praktische types: direct toepasbaar, concrete resultaten
- \
Praktijkvoorbeelden die het verschil maken
Voorbeeld 1: Fitnesscoach
Van: “Mensen die willen sporten” Naar: “Drukke vaders van 40+ die hun energie terug willen maar maximaal 3x per week 30 minuten hebben”
Tone-of-voice verschuiving:
- Oud: “Welkom bij onze fitness-community!”
- Nieuw: “Geen tijd voor eindeloze workouts? Begrijp ik. Daarom werken we met 30-minuten sessies die echt werken.”
Voorbeeld 2: Kookblogger
Van: “Mensen die lekker willen koken” Naar: “Werkende ouders die gezonde maaltijden willen zonder gedoe en zonder dat de kinderen zeuren”
Tone-of-voice verschuiving:
- Oud: “Ontdek de geheimen van de Franse keuken”
- Nieuw: “Pasta weer? Hier zijn 5 gezonde alternatieven waar je kinderen daadwerkelijk van eten.”
Voorbeeld 3: Business coach
Van: “Ondernemers die willen groeien” Naar: “Vrouwelijke ondernemers die hun eerste medewerker willen aannemen maar bang zijn voor de verantwoordelijkheid”
Tone-of-voice verschuiving:
- Oud: “Schaal je business naar het volgende niveau”
- Nieuw: “Die eerste medewerker aannemen voelt als een sprong in het diepe. Logisch. Laten we het stap voor stap doen.”
De praktijktest: Bereik je de juiste mensen?
Theory is leuk, maar werkt het ook? Zo test je het:
1. Reactie-analyse
Wie reageert op je content? Matcht dat met je doelgroep? Zo niet, waarom niet?
2. Engagement-kwaliteit
Krijg je oppervlakkige “leuk!” reacties of échte vragen en discussies?
3. Conversie-check
Wie neemt uiteindelijk actie? Boekt een gesprek? Koopt je product? Dit zijn je echte doelgroep-indicators.
4. Taalgebruik-match
Gebruiken je volgers dezelfde woorden als jij? Of praten jullie langs elkaar heen?
5. Platform-performance
Werkt je content beter op bepaalde platforms? Dat zegt iets over waar je doelgroep écht zit.
Tools om je doelgroep scherp te krijgen
Google Analytics & Social Media Insights
Kijk naar demografische data van je huidige bezoekers. Wat zie je? Matcht dit met je aannames?
Directe feedback
Stuur je beste klanten een kort vragenlijstje. Wat trok hen aan? Hoe omschrijven zij hun uitdaging?
Competitor research
Wie volgt je concurrenten? Hoe praten zij tegen hun doelgroep? Wat kun je daarvan leren?
Keyword research
Welke zoektermen gebruikt je doelgroep? Tools zoals Ubersuggest laten zien hoe mensen werkelijk zoeken.
Van theorie naar praktijk: Jouw stappenplan
Stap 1: Microscoop inzoomen
- Neem je huidige ‘doelgroep’ en ga door alle 5 lagen
- Schrijf één specifieke doelgroep-beschrijving van maximaal 50 woorden
Stap 2: Taalonderzoek
- Ga naar 3 plekken waar je doelgroep zich uit
- Noteer letterlijk welke woorden ze gebruiken
- Analyseer hun tone-of-voice
Stap 3: Content-experiment
- Schrijf 3 posts in hun taalgebruik (en vermijd deze LinkedIn-posts die niet werken)”
- Test verschillende platformen
- Let op reacties en engagement
Stap 4: Analyse & bijstelling
- Wat werkte? Wat niet?
- Wie reageerde? Matcht dat met je doelgroep?
- Bijstellen en herhalen
Veelgemaakte fouten (die ik zelf ook maakte)
Fout 1: Te bang om mensen uit te sluiten
“Maar als ik zeg ’40+’ dan denken dertigers dat het niet voor hen is!” Klopt. Dat is precies de bedoeling.
Fout 2: Denken dat 1 doelgroep genoeg is
Soms heb je 2-3 verschillende doelgroepen. Dat kan, maar maak dan aparte content voor elke groep.
Fout 3: Demografische gegevens verwarren met psychografie
“Vrouwen van 35-45” is geen doelgroep. Het is een leeftijdsgroep. De psychografie (wat drijft hen) is belangrijker.
Fout 4: Aannames niet testen
“Ik denk dat mijn doelgroep…” Stop. Ga het uitzoeken. Vraag het hen.
Het resultaat: Content die raakt
Als je het goed doet, gebeurt er iets magisch. Je content wordt persoonlijk zonder privé te zijn. Specifiek zonder beperkend te zijn. En mensen denken: “Dit is voor mij geschreven.”
Dat is het verschil tussen “Leuk artikel!” en “Waar was dit 5 jaar geleden toen ik hier mee worstelde?”
Je wilt die tweede reactie. Altijd.
Aan de slag
Kies vandaag nog één stukje content dat je gaat herschrijven met deze methode. Geen perfecte doelgroep-analyse van 20 pagina’s. Gewoon beginnen.
Want het mooie van doelgroep bepalen? Het is geen eenmalige klus. Het is een continu proces van verfijnen, testen en bijstellen.
En als je merkt dat je doelgroep verschuift? Mooi. Dat betekent dat je groeit. En dat je doelgroep ook groeit.
Handig prompt: Definieer je doelgroep in 5 stappen
Kopieer deze vragen en vul ze voor jezelf in:
1. Brede categorie:
Voor welke grote groep mensen is mijn content relevant? Bijvoorbeeld: ouders, ondernemers, studenten, sporters
2. Demografisch filter:
Welke leeftijd, levensfase of situatie past er het beste bij? Bijvoorbeeld: ouders van peuters, startende ondernemers, studenten in hun laatste jaar
3. Specifieke uitdaging:
Met welk concreet probleem worstelen ze nu? Bijvoorbeeld: geen tijd voor zichzelf, te weinig klanten, stress om afstuderen
4. Gedrag & voorkeur:
Hoe pakken ze problemen aan? Wat is hun stijl? Bijvoorbeeld: praktische oplossingen, stap-voor-stap begeleiding, snelle resultaten
5. Emotionele driver:
Wat willen ze echt voelen of bereiken? Bijvoorbeeld: zich weer energiek voelen, zekerheid hebben, trots zijn op hun prestatie
Je eindresultaat: Combineer alle antwoorden tot één zin van maximaal 30 woorden.
ChatGPT prompt voor de juiste tone-of-voice
Heb je je doelgroep gedefinieerd? Gebruik dan deze prompt in ChatGPT om de perfecte tone-of-voice te vinden:
“Mijn doelgroep is: [vul hier je 30-woorden definitie in]
Help me de juiste tone-of-voice en communicatiestrategie te ontwikkelen in de volgende stappen:
Stap 1 – Taalanalyse:
- Welk taalniveau past bij deze doelgroep? (eenvoudig/gemiddeld/hoogopgeleid)
- Formeel of informeel aanspreken?
- Welke vakjargon kunnen ze aan? Welke woorden moet ik juist vermijden?
Stap 2 – Platform & gedrag:
- Op welke platforms zijn zij het meest actief?
- Hoe lang zijn hun aandachtsspannes? (korte posts vs. lange artikelen)
- Wanneer zijn ze online en receptief voor content?
Stap 3 – Emotionele tone:
- Welke tone werkt het beste? (vriendschappelijk/autoritair/motiverend/begripvol/direct)
- Wat zijn hun grootste frustraties waar ik op in kan haken?
- Welke emoties wil ik oproepen? (vertrouwen/urgentie/hoop/herkenning)
Stap 4 – Concrete voorbeelden:
- Geef 5 woorden of zinnen die deze doelgroep zelf zou gebruiken
- Schrijf 3 voorbeeldzinnen in de juiste tone voor deze doelgroep
- Geef 2 voorbeelden van onderwerpen die hen direct aanspreken
Stap 5 – Do’s en Don’ts:
- Wat moet ik absoluut WEL doen in mijn communicatie?
- Wat moet ik absoluut NIET doen of zeggen?
- Welke woorden of uitdrukkingen zijn red flags voor deze groep?”
Kopieer deze prompt, vul je doelgroep in, en je krijgt een complete tone-of-voice gids op maat.
Je volgende stap
Pak vandaag die prompt erbij. Vul hem in. En herschrijf één stukje content met je nieuwe doelgroep in gedachten.
Tijd om van “iedereen die…” naar “die ene persoon die…” te gaan.
Heb je je doelgroep scherp maar weet je niet hoe je ze bereikt? Laat me weten welke uitdaging je tegenkomt. Dan maak ik er een volgende blog over.
Meer lezen over doelgroep-onderzoek:
Veelgestelde vragen over doelgroep bepalen
“Wat als ik meerdere doelgroepen heb?” Dat kan. Maak dan voor elke doelgroep aparte content. Probeer nooit één post te schrijven die voor alle groepen moet werken. Dat werkt voor niemand.
“Mag ik mijn doelgroep later aanpassen?” Ja, doe dat zelfs! Je doelgroep evolueert met jou mee. Check elk kwartaal of je nog de juiste mensen bereikt en pas bij waar nodig.
“Wat als mijn doelgroep te klein wordt?” Beter een kleine groep die echt geïnteresseerd is dan een grote groep die scrollt. Start specifiek, groei later uit naar aangrenzende groepen.
“Hoe weet ik of ik te specifiek ben?” Te specifiek bestaat niet, wél te beperkend. Als je doelgroep kleiner wordt maar meer reageert en koopt, zit je goed.
“Moet ik mijn concurrenten kopiëren?” Kijk wat zij doen, maar kopieer niet. Misschien bereiken zij ook de verkeerde doelgroep. Focus op jouw ideale klant, niet op hun keuzes.
“Wat als ik het niet zeker weet?” Begin met je beste gok. Test het een maand. Analyseer de reacties. Pas aan. Herhaal. Beter een imperfecte start dan eindeloos twijfelen.
