Spelfouten, grammaticale fouten of fouten in de interpunctie: ook ik maak ze als tekstschrijver veelvuldig. Werled in plaats van wereld. Carroussel waar het carrousel moet zijn. En ik weet echt wel hoe die woorden horen. Maar ja, mijn vingers denken soms anders.
Komma’s staan ook niet altijd daar waar ze thuishoren. En weet je wat? Dat geeft niet. We zijn mensen, geen machines.
Maar toch. Spelfouten kosten je wel geloofwaardigheid. Uit onderzoek onder ruim vierhonderd hr-managers bleek dat 83% hun oordeel negatief beïnvloed wordt wanneer een brief meer dan vijf spel- of stijlfouten bevat.
Dus het is wel slim om je teksten zo goed mogelijk te checken.
Waarom we onze eigen fouten missen
Je wordt blind voor je eigen teksten. Je hersenen weten wat je wilde schrijven en vullen dit voor je in. Of je leest vooral scannend en let meer op de samenhang of inhoud dan op de spelling.
Een blinde vlek dus. Vandaar dat ik voor serieuze stukken vaak met een redacteur werk. Vier ogen zien meer dan één.
De 10 meest gemaakte fouten
Een mix van spelfouten, die taalexperts tegenkomen en die je in officiële bronnen vindt:
1. d/t/dt-fouten
❌ Hij word boos
✅Hij wordt boos
❌ Ik heb gewerkt
✅Ik heb gewerkt
Vervang het werkwoord door lopen – dan hoor je of er een t achter moet. Hij loopt boos klinkt gek, dus: Hij wordt boos.
2. Enthousiast spatiegebruik
❌ Laagste prijs garantie, lange termijn planning
✅ Laagsteprijsgarantie, langetermijnplanning
Nederlands is een aan-elkaar-schrijftaal. Hoe langer het woord, hoe groter de neiging om spaties ertussen te proppen.
3. Die waar dat hoort
❌ Een bedrijf die
✅ Een bedrijf dat
❌ Het meisje die
✅ Het meisje dat
Het-woorden krijgen altijd dat. De-woorden krijgen die. Simpel, maar gaat vaak fout.
4. Hun als onderwerp
❌ Hun zeiden dat
✅ Zij zeiden dat
❌ Hun hebben gelijk
✅ Zij hebben gelijk
Hun is bezittelijk zoals hun huis of meewerkend voorwerp zoals ik geef het hun. Voor de rest: zij.
5. Jou en jouw door elkaar
❌ Ik ben trots op jouw
✅ Ik ben trots op jou
❌ Jou huis is mooi
✅ Jouw huis is mooi
Jouw heeft altijd bezit erachter. Jou staat op zichzelf of krijgt een voorzetsel.
6. Als- vs dan-verwarring
❌ Groter als
✅ Groter dan
❌ Even groot dan
✅ Even groot als
Vergrotende trap krijgt dan. Vergelijking krijgt als. Lastig, want in spreektaal hoor je vaak groter als.
7. Te-gebruik chaos
❌ Teveel problemen
❌ Ik ben opzoek
✅ Te veel problemen
✅ Ik ben op zoek
Als je weinig kunt invullen, schrijf je te veel apart. Op zoek is ook altijd apart.
8. Apostrof-circus
❌ Koffies, pizzas, 5 euros
✅ Koffies, pizza’s, as, 5s
Alleen apostrof bij meervoud van letters, cijfers en afkortingen. En bij weglatingen: s morgens.
9. Hoofdletters bij talen
❌ Ik spreek nederlands en engels
✅ Ik spreek Nederlands en Engels
Talen, landen, volkeren krijgen altijd een hoofdletter. Ook Nederlandse cultuur en Engelse thee.
10. Werkwoord-verwarring
❌ Ik irriteer me aan
✅ Ik erger me aan
❌ Hij besef zich
✅ Hij beseft
Irriteren doet iets met jou. Ergeren doe je zelf. Beseffen staat alleen, realiseren met me.
Trucs om je eigen fouten te vangen
De klassiekers:
- Laat je tekst een dag liggen
- Lees hardop (je hoort wat je ogen missen)
- Print uit (papier voelt anders dan scherm)
- Neem contact op met Onze Taal als je zit met een lastig probleem
De slimme trucs:
- Zet je tekst in een ander lettertype – oogt als nieuwe tekst
- Lees van achter naar voren (puur op woorden, niet op inhoud)
- Controleer in meerdere rondes – eerst inhoud, dan spelling
De persoonlijke lijst: Maak een lijstje van woorden die jij vaak fout schrijft. Check die specifiek.
De waarheid
Perfect bestaat niet. Zelfs professionele tekstschrijvers maken fouten. Het gaat erom dat je laat zien: ik doe moeite. Ik respecteer mijn lezer genoeg om te checken.
Want uiteindelijk betekent een zorgvuldig gecontroleerde tekst: Ik neem dit serieus. En jou ook.
En als er dan nog een foutje in sluipt? Menselijk. We zijn geen robots.
Check je tekst. Doe je best. Maar wees niet te hard voor jezelf als er toch iets doorheen glipt.
Veel gestelde vragen over spelling
Moet ik alles perfect kunnen?
Nee. Zelfs ik schrijf werled in plaats van wereld. Het gaat erom dat je je best doet.
Waarom is spellingscontrole niet genoeg?
Die mist contextfouten. Hun zijn hier wordt niet aangegeven als fout, terwijl het Zij zijn hier moet zijn.
Hoe lang moet ik een tekst laten liggen?
Een dag is ideaal. Een uur helpt ook al. Gewoon even afstand nemen zodat je het met frisse ogen leest.
Wanneer schakel ik een redacteur in?
Voor belangrijke teksten waar veel van afhangt. Sollicitatiebrieven, rapporten, websiteteksten. Vier ogen zien meer dan één.
Is spreektaal in teksten erg?
Hangt van je doelgroep af. Voor formele teksten: vermijd. Voor persoonlijke verhalen: kan juist kracht geven. Lees hier meer over spreektaal vs schrijftaal.
